Các loại thuốc được sử dụng trong phương pháp truyển hóa chất
Các loại thuốc được sử dụng trong phương pháp truyển hóa chất
Một số loại thuốc làm hỏng DNA của các tế bào ung thư để ngăn chúng tạo ra nhiều bản sao. Chúng được gọi là tác nhân alkylating, là loại hóa trị liệu lâu đời nhất. Thuốc hóa trị này điều trị nhiều loại ung thư khác nhau, chẳng hạn như bệnh bạch cầu, u lympho, bệnh Hodgkin, đa u tủy và sarcoma, và ung thư vú, phổi và buồng trứng. Một số ví dụ về các tác nhân alkylating là cyclophosphamide, melphalan và temozolomide. Tuy nhiên, trong quá trình tiêu diệt các tế bào xấu, nó cũng có thể làm hỏng tủy xương của một người, có thể gây ra bệnh bạch cầu nhiều năm sau đó. Để giảm nguy cơ này, bác sĩ sẽ kê toa thuốc với liều lượng nhỏ. Một loại chất alkylating, thuốc bạch kim như carboplatin, cisplatin hoặc oxaliplatin, có nguy cơ mắc bệnh bạch cầu thấp hơn.
Một loại thuốc hóa học cản trở sự trao đổi chất bình thường của các tế bào, khiến chúng ngừng phát triển. Những loại thuốc này, được gọi là chất chống chuyển hóa, thường được các bác sĩ sử dụng để điều trị bệnh bạch cầu, ung thư vú, buồng trứng và ruột. Các loại thuốc trong nhóm này bao gồm 5-fluorouracil, 6-mercaptopurine, cytarabine, gemcitabine và methotrexate, trong số nhiều loại khác.
Hóa trị liệu anthracycline tấn công các enzyme bên trong tế bào ung thư. Chúng có hiệu quả đối với nhiều loại ung thư. Một số loại thuốc này là actinomycin-D, bleomycin, daunorubicin và doxorubicin. Tuy nhiên, khi sử dụng kháng sinh chống khối u liều cao, hóa trị liệu anthracycline có thể làm hỏng tim hoặc phổi của bạn. Do đó, bác sĩ sẽ kê toa nó trong một thời gian ngắn và luôn ghi lại tổng liều thuốc được sử dụng.
Các loại thuốc là chất ức chế mitotic ngăn chặn các tế bào ung thư tạo ra nhiều bản sao hơn. Nó hoạt động bằng cách ngăn chặn cơ thể bệnh nhân tạo ra các protein mà các tế bào ung thư cần phát triển.
Một loại thuốc khác, được gọi là chất ức chế topoisomerase, cũng tấn công các enzyme giúp các tế bào ung thư phân chia và phát triển. Những loại thuốc này điều trị một số loại bệnh bạch cầu và ung thư phổi, buồng trứng và ruột. Nhóm thuốc này bao gồm etoposide, irinotecan, teniposide và topotecan. Tuy nhiên, một số loại thuốc này làm tăng tỷ lệ mắc bệnh ung thư thứ hai vài năm sau đó.
Steroid là loại thuốc hoạt động giống như hormone của cơ thể, rất hữu ích trong điều trị nhiều loại ung thư và giữ cho mọi người không cảm thấy buồn nôn sau các buổi hóa trị. Ngoài ra, steroid cũng có thể ngăn ngừa phản ứng dị ứng với một số loại thuốc hóa trị. Một số steroid mà các bác sĩ thường kê toa là methylprednisolone và dexamethasone
Hiện tại, trong quá trình điều trị ung thư, các bác sĩ có thể khuyên bệnh nhân nên sử dụng hóa trị kết hợp với các liệu pháp toàn thân khác như liệu pháp nhắm mục tiêu, liệu pháp nội tiết hoặc liệu pháp miễn dịch. Bởi vì hóa trị là một phương pháp điều trị ung thư phổ biến, nhưng nó mang lại nhiều tác dụng phụ. Các loại thuốc chống ung thư mới hiện có sẵn trong liệu pháp nhắm mục tiêu và liệu pháp miễn dịch tấn công có chọn lọc các tế bào ung thư mà ít ảnh hưởng đến các tế bào khỏe mạnh. Điều đó có nghĩa là chúng gây ra tác dụng phụ nhẹ hơn.
Ưu điểm và nhược điểm của phương pháp truyền hóa chất
Được đánh giá là một phương pháp điều trị hiệu quả, tuy nhiên, truyền hóa chất trong điều trị ung thư cũng có những ưu điểm và nhược điểm. Như sau:
Ưu Điểm
Ưu điểm của phương pháp này là nó giúp khối u phát triển chậm và không lan rộng. Đồng thời, bệnh nhân có thể làm giảm các triệu chứng đau đớn của ung thư.
Nhược điểm
Bên cạnh những ưu điểm, hóa trị trong điều trị ung thư cũng gây ra nhiều tác dụng phụ đáng sợ. Khi vào cơ thể, hóa chất giúp tiêu diệt các tế bào ung thư nhưng cũng loại bỏ các tế bào bình thường khỏe mạnh. Kết quả là, bệnh nhân có thể gặp nhiều tác dụng phụ.
Thời gian truyền hóa chất mất bao lâu?
Thời gian truyền hóa chất ung thư phụ thuộc vào nhiều yếu tố như giai đoạn của bệnh, loại ung thư, loại thuốc hóa trị,…
Tuy nhiên, theo phác đồ chung, hóa trị trong điều trị ung thư được chia thành các giai đoạn. Bệnh nhân sẽ có thời gian nghỉ giữa các phiên để hồi phục. Thời gian này sẽ được quy định chặt chẽ để các tế bào ung thư không phát sinh.
Mặc dù hiện nay có nhiều phương pháp và thuốc khác để điều trị ung thư, hóa trị vẫn đóng một vai trò quan trọng trong chiến lược điều trị.
Những lưu ý khi truyền hóa chất
Khi thực hiện truyền hóa chất, bạn nên ghi nhớ một vài điều:
Hóa trị trong điều trị ung thư phụ thuộc vào đơn thuốc của bác sĩ. Do đó, bệnh nhân cần tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị. Hóa trị thường được chia thành các chu kỳ để bệnh nhân có thời gian nghỉ ngơi và hồi phục.
Nghỉ ngơi giữa các đợt hóa trị giúp bệnh nhân sản xuất các tế bào mới để thay thế các tế bào bị tổn thương do hóa trị.
Nếu bệnh nhân trải qua hóa trị thông qua tiêm tĩnh mạch, bao lâu phụ thuộc vào hướng dẫn của bác sĩ. Trong thời gian này, bác sĩ sẽ theo dõi chặt chẽ để biết thời điểm thích hợp để hóa trị cho bệnh nhân.
Khi thực hiện hóa trị trong điều trị ung thư, bệnh nhân không cần chế độ ăn uống đặc biệt. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, bạn nên tránh thực phẩm sống để tránh nhiễm trùng. Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ đưa ra lời khuyên về chế độ ăn uống cho phù hợp với từng đối tượng cụ thể.
Các bước để thực hiện truyền hóa chất
Phương pháp truyền hóa chất được thực hiện như sau:
Chuẩn bị trước khi truyền hóa chất
Bệnh nhân
Giải thích cho bệnh nhân và người nhà về tình trạng của bệnh nhân và sự cần thiết phải hóa trị tĩnh mạch, các tác dụng phụ có thể xảy ra (cần phải rất cẩn thận, để tránh gây trầm cảm tinh thần ở bệnh nhân). bệnh nhân);
Thực hiện phân tích và xét nghiệm tổng tế bào máu để đánh giá chức năng tim, gan và thận: điện tâm đồ, siêu âm tim (nếu cần thiết), urê, creatinine, axit uric, men gan, bilirubin;
Đo chiều cao, cân nặng và vùng da cơ thể của bệnh nhân (BSA);
Đặt ống thông tĩnh mạch trung tâm hoặc buồng truyền dưới da (tùy thuộc vào điều kiện thực tế tại mỗi cơ sở điều trị).
Thuốc, hóa chất
Các loại thuốc hóa học sẽ được trộn trong dung dịch natri clorua 0,9% hoặc dung dịch glucose 5% (tùy thuộc vào đặc điểm của từng loại thuốc hóa học). Việc điều chế thuốc hóa học trước khi truyền sẽ được thực hiện tại Khoa Dược lâm sàng, trong các buồng an toàn sinh học;
Thực hiện truyền hóa chất
Khoa Dược lâm sàng sẽ chuyển các chai dung dịch hóa học trộn với liều lượng chính xác theo chỉ định của bác sĩ điều trị đến khoa lâm sàng.
Điều dưỡng lâm sàng sau khi nhận thuốc hóa học hỗn hợp cần kiểm tra lại thông tin trên nhãn chai thuốc, bao gồm: thông tin hành chính về bệnh nhân (họ tên, tuổi, giới tính, năm sinh), số giường bệnh), tên thuốc và hóa chất, hàm lượng thuốc trộn trong chai, thời gian pha chế thuốc, đối chiếu với y lệnh ghi trong hồ sơ bệnh án;
Đo các chỉ số sinh tồn của bệnh nhân (mạch, nhiệt độ, huyết áp) trước khi dùng thuốc hóa trị;
Thiết lập một đường truyền tĩnh mạch cho bệnh nhân với dung dịch natri clorua 0,9%, sử dụng đường đếm giọt bắn. Trong trường hợp không có điều kiện đặt ống thông tĩnh mạch trung tâm, đặt một đường truyền tĩnh mạch ngoại vi phải đảm bảo rằng kim nằm trong lòng mạch, để tránh lấy các tĩnh mạch mỏng manh nhỏ dẫn đến thuốc hóa học ra khỏi mạch, gây viêm mô mềm. xung quanh;
Thay thế chai dung dịch natri clorua 0,9% bằng chai dung dịch hóa học đã chuẩn bị sẵn, điều chỉnh tỷ lệ truyền dịch theo hướng dẫn trong hồ sơ y tế. Một số loại thuốc cần truyền tĩnh mạch liên tục trong 24 giờ hoặc tỷ lệ truyền tăng theo thời gian;
Theo dõi chặt chẽ bệnh nhân trong quá trình hóa trị tĩnh mạch. Một số tác dụng phụ có thể xảy ra ngay lập tức khi truyền dịch: phản ứng phản vệ, phản ứng dị ứng, buồn nôn, nôn, đau đầu, chóng mặt;
Ngừng hóa trị ngay lập tức nếu có bất kỳ phản ứng bất thường nào xảy ra, kiểm tra các dấu hiệu sinh tồn, duy trì đường truyền tĩnh mạch bằng dung dịch natri clorua và thông báo ngay cho bác sĩ điều trị để được điều trị kịp thời.
Theo dõi và xử lý tai biến trong quá trình truyền hóa chất
Hội chứng lysis khối u: gây ra bởi sự phá hủy hàng loạt các tế bào khối u, giải phóng ồ ạt các chất tế bào chất gây tăng huyết áp, tăng kali máu và suy thận cấp. Để hạn chế hội chứng lysis khối u, cần cung cấp dịch cho bệnh nhân trước và sau khi hóa trị song song với việc sử dụng thuốc lợi tiểu, thường cần thêm 2000-3000ml chất lỏng / m2 da cơ thể.
Thuốc chống nôn do tác dụng của hóa chất: Ondansetron tiêm tĩnh mạch hoặc uống 20 – 30 phút trước khi bắt đầu hóa trị. Có thể thêm Primperan và/hoặc Corticosteroid.
Duy trì cân bằng nước và điện giải (đặc biệt là kali trong máu).
Tác dụng phụ của truyền hóa chất
Truyền hóa chất gây rụng tóc: Tác dụng phụ mà hầu hết mọi người nghĩ đến khi hóa trị là rụng tóc, có thể gây lúng túng cho bệnh nhân, đặc biệt là phụ nữ. Có thể sử dụng tóc giả, nhưng cũng cần chú ý đến chất lượng của tóc giả để tránh nhiễm trùng.
Truyền hóa chất gây buồn nôn và nôn: Cho bệnh nhân ăn ít hơn trong suốt cả ngày hoặc có một số đồ ăn nhẹ đơn giản có thể ăn ngay khi họ cảm thấy đói. Khuyến khích bệnh nhân giữ nước bằng cách cho một lượng nhỏ nước, nước ép táo hoặc các chất lỏng mát mẻ, rõ ràng khác. Nếu buồn nôn nghiêm trọng, bác sĩ điều trị nên được thông báo để được hướng dẫn về việc sử dụng thuốc chống nôn hiệu quả.
Mệt mỏi: Mệt mỏi được định nghĩa là có ít năng lượng hơn để làm những việc bạn thường làm hoặc muốn làm. Mệt mỏi có thể tồn tại trong một thời gian dài và có thể ảnh hưởng đến thói quen hàng ngày của bệnh nhân. Các triệu chứng phổ biến là: Cảm thấy như bạn không có năng lượng, ngủ nhiều hơn bình thường, không sẵn sàng hoặc không thể thực hiện các hoạt động bình thường, không quan tâm đến những gì bạn nhìn thấy, cảm thấy mệt mỏi ngay lập tức ngay cả sau khi ngủ, khó suy nghĩ hoặc tập trung, khó tìm từ và nói.
Xuất huyết: Tránh va chạm, trầy xước và rách. Sử dụng bàn chải đánh răng mềm để tránh chảy máu nướu răng. Cẩn thận làm sạch bất kỳ vết cắt và vết trầy xước, sử dụng thuốc mỡ kháng khuẩn và băng sạch. Nếu bạn nhận thấy rằng một vết cắt hoặc vết trầy xước đang chảy máu rất khó để dừng lại, hãy nói với bác sĩ của bạn.
Nhiễm trùng: Giữ vệ sinh sạch sẽ, rửa tay thường xuyên, tránh những nơi đông người. Ăn chín và uống nóng, tránh thức ăn sống, salad hoặc thức ăn đường phố. Kiểm tra nhiệt độ cơ thể hàng ngày, nếu có sốt sau khi hóa trị, bạn phải thông báo cho bác sĩ điều trị.
Quản lý tác dụng phụ là vô cùng quan trọng. Ngoài ra còn có một số biện pháp phòng ngừa an toàn cho người chăm sóc: Trong vài ngày sau khi điều trị, tránh tiếp xúc với dịch cơ thể của người bệnh. Nếu bạn phải giúp làm sạch chất nôn hoặc các chất lỏng khác, hãy đeo găng tay và rửa tay kỹ.
Để chăm sóc tốt nhất cho bệnh nhân ung thư sau hóa trị, trên hết cần sự cảm thông, chia sẻ và chăm sóc của những người thân yêu. Nó sẽ là nguồn sức mạnh vô giá cho những bệnh nhân có thể vượt qua các tác dụng phụ của hóa trị để thành công trên hành trình gian nan chống chọi với ung thư.
Nhận xét
Đăng nhận xét